بیماری سوزاک چیست؟ چگونه منتقل می‌شود و راه درمان آن چیست؟
بیماری سوزاک چیست؟
بیماری سوزاک عفونت ناشی از باکتری است که از طریق برقراری رابطه جنسی انتقال می‌یابد و هم در آقایان و هم در خانم‌ها به وجود می‌آید. این باکتری اغلب مجرای ادرار، رکتوم یا حلق را تحت تأثیر قرار می‌دهد و در خانم‌ها می‌تواند دهانه رحم را نیز آلوده می‌کند.
سوزاک چگونه منتقل می‌شود؟
بیماری سوزاک عموماً در نتیجه‌ی سکس واژینال، دهانی و یا مقعدی شیوع پیدا می‌کند؛ اما نوزادان مادران آلوده نیز ممکن است در هنگام زایمان آلوده شوند. این بیماری در نوزادان عموماً چشم‌ها را درگیر می‌کند. اجتناب از رابطه جنسی، استفاده از کاندوم در صورت برقراری رابطه جنسی و داشتن رابطه تک زوجی بهترین راه کارهای جلوگیری از عفونت‌های مقاربتی هستند. این بیماری از جمله بیماریهای مقاربتی است که به سرعت به شریک جنسی انتقال پیدا می‌کند، بنابراین توصیه می‌کنیم در صورتی که نسبت به ابتلا به این بیماری تردید دارید خیلی زود به دکتر بیماری های عفونی مراجعه کنید تا در صورت نیاز تحت درمان قرار بگیرید.
علائم سوزاک
در بسیاری از موارد، عفونت سوزاک هیچ گونه علائمی با خود به همراه ندارد. با این وجود علائم می‌توانند بسیاری از نواحی بدن را هم تحت تأثیر قرار دهند، اما معمولاً در دستگاه تناسلی خود را نشان می‌دهند. از جمله علائم شایع بیماری سوزاک می‌توان به عفونت و درد، در ناحیه تناسلی و مثانه و سوزش ادرار اشاره کرد.
سوزاک در دستگاه تناسلی
علائم و نشانه‌های عفونت سوزاک در مردان موارد زیر را شامل می‌شود.
1. ادرار دردناک
2. ترشحات چرکی از رأس آلت تناسلی مردانه
3. درد یا تورم بیضه
علائم و نشانه‌های عفونت سوزاک در زنان شامل موارد زیر است.
1. افزایش ترشحات واژینال
2. ادرار دردناک
3.خونریزی واژینال در حد فاصل عادت ماهیانه، به عنوان مثال پس از مقاربت واژینال
4. درد شکم و یا لگن
سوزاک در سایر نقاط بدن
سوزاک می‌تواند این نواحی از بدن را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
- رکتوم
علائم و نشانه‌های آن شامل خارش مقعد، خروج ترشحات چرکی از رکتوم، لکه‌های خونی به رنگ قرمز روشن بر روی دستمال توالت و تلاش برای انجام اجابت مزاج هستند.
- چشم ها
سوزاکی که چشم را تحت تأثیر قرار می‌دهد می‌تواند منجر به ایجاد درد چشم، حساسیت به نور و ترشحات چرکی از یک و یا هر دو چشم شود.
- حلق
علائم و نشانه‌های عفونت حلق ممکن است شامل گلو درد و تورم غدد لنفاوی در گردن باشد.
- مفاصل
آلوده شدن یک یا چند مفاصل به باکتری‌ها (آتریت عفونی) ممکن است با گرم و قرمز شدن، متورم شدن و تشدید درد مفاصل متأثر (مانند روماتیسم در سالمندان )، به خصوص در زمان حرکت همراه باشد.
علت‌های ابتلا به سوزاک
عامل ایجاد سوزاک، باکتری نایسریا گونوره آ است. باکتری‌ها عموماً در طی تماس جنسی، شامل مقاربت دهانی، مقعدی یا واژینال از یک شخص به شخص دیگر انتقال می‌یابد. عامل خطرزا در زنان کمتر از 25 سال و مردان همجنسگرا در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سوزاک هستند. عوامل دیگری که می‌تواند در افزایش میزان خطر نقش داشته باشد شامل موارد زیر است.
1. داشتن شریک جدید جنسی
2. داشتن شریک جنسی که با چندین نفر رابطه دارد
3. داشتن بیش از یک شریک جنسی
4. داشتن سوزاک یا بیماریهای مقاربتی دیگر
پیشگیری از سوزاک
برای کاهش خطر ابتلا به بیماری سوزاک باید موارد زیر را رعایت کنید.
- استفاده از کاندوم در صورت برقراری رابطه جنسی: پرهیز از رابطه جنسی مطمئن‌ترین راه برای پیشگیری از سوزاک است؛ اما در صورت تمایل برای برقراری رابطه جنسی، در هر نوع تماس جنسی شامل مقاربت جنسی مقعدی، دهانی و یا واژینال از کاندوم استفاده کنید.
- محدود کردن شمار شرکای جنسی: برقراری ارتباط تک زوجی که در آن هر یک از طرفین هیچ گونه رابطه جنسی با افراد دیگر ندارند می‌تواند خطر ابتلا را کاهش دهد.
- اطمینان یافتن از انجام آزمایش‌های مربوط به عفونت‌های مقاربتی: قبل از برقراری رابطه جنسی، آزمایش دهید و نتایج آزمایش را به یکدیگر اطلاع دهید.
- از برقراری رابطه جنسی با شخصی که به نظر می‌رسد به عفونت مقاربتی ابتلا دارد، بپرهیزید. در صورتی که شریک جنسی شما نشانه یا علائم عفونت مقاربتی مانند سوزش ادراری یا بثور و یا درد در ناحیه تناسلی دارد، از برقراری رابطه جنسی با وی اجتناب کنید.
- به طور منظم غربالگری سوزاک را انجام دهید: انجام غربالگری سالانه برای زنان دارای رابطه جنسی با سن کمتر از 25 سال و زنان مسن‌تری که در معرض عفونت هستند، توصیه می‌شود. این مسئله برای زنانی که دارای شریک جنسی جدید هستند و یا شریک جنسی آنها با افراد دیگر در ارتباط است، یا شریک جنسی آنها به عفونت مقاربتی مبتلا است را نیز شامل می‌شود. انجام غربالگری منظم برای مردان همجنسگرا و شرکای آنها نیز توصیه می‌شود. برای پیشگیری از ابتلای مجدد تا بهبودی کامل یا رفع علائم در خود یا شریک جنسیتان از برقراری رابطه جنسی خودداری کنید.
روش‌های انتقال سوزاک
از آلت تناسلی مرد به واژن، آلت تناسلی مرد به دهان، از آلت تناسلی مرد به مقعد، دهان به مهبل (واژن) انتقال پیدا می‌کند. از مادر به کودک در هنگام تولد فرزند و عبور از کانال تولد در طی زایمان، از طریق عفونت چشم (نوزادان ممکن است مبتلا به عفونت گنوگوکی ملتحمه چشم) شوند که اگر به سرعت و به مقدار کافی درمان نشود ممکن است منجر به نابینایی و یا کوری آنان گردد. این بیماری از طریق برقراری انواع رابطه جنسی، رابطه جنسی واژینال، رابطه جنسی مقعدی، منتقل شود.
رابطه جنسی دهانی، این عفونت هم از طریق دهان فرد مبتلا به ناحیه تناسلی فرد سالم و هم برعکس از طریق ناحیه تناسلی فرد آلوده به دهان فرد سالم منتقل می‌شود. تحریک ناحیه تناسلی و یا مقعد به وسیله زبان، آلوده شدن انگشتان دست با ترشحات واژن، منی و آب دهان فرد مبتلا و سپس تماس دست آلوده به اندام جنسی یا چشمان فرد سالم است. علاوه بر رابطه جنسی ممکن است هنگام زایمان چشمان نوزاد با ترشحات تناسلی مادر مبتلا آلوده شده و منجر به عفونت چشم در نوزاد گردد که این عفونت در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع منجر به کوری می‌شود.
راه‌های تشخیص سوزاک
برای تشخیص ابتلا به سوزاک، پزشک متخصص نمونه سلول‌ها را مورد آنالیز قرار می‌دهد. نمونه‌ها می‌توانند از طریق روش‌های زیر جمع‌آوری گردند.
- آزمایش ادرار: این روش می‌تواند به شناسایی باکتری‌های واقع در مجرای ادراری کمک کند.
- نمونه‌برداری از ناحیه عفونی: نمونه‌برداری از حلق، مجرای ادراری، واژن یا رکتوم می‌تواند به جمع‌آوری باکتری‌هایی را که در آزمایشگاه شناسایی می‌شوند کمک کند.
برای خانم‌ها، کیت تست خانگی سوزاک وجود دارد. این کیت‌ها شامل سواب واژینال برای آزمایش توسط خود افراد هستند که به منظور بررسی به آزمایشگاه مربوطه ارسال می‌شوند. شما می‌توانید نحوه اطلاع پیدا کردن از نتیجه آزمایش را از طریق ایمیل یا پیام متنی انتخاب کنید.
راه‌های درمان سوزاک
درمان سوزاک در بزرگسالان مبتلا به سوزاک با آنتی‌بیوتیک درمان می‌شود. با توجه به وجود سویه‌های مقاوم در برابر دارو نایسریا گونوره آ، توصیه مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری بر این باور است که درمان سوزاک بدون عارضه با آنتی‌بیوتیک سفتریاکسون که به صورت تزریقی تجویز می‌شود همراه با آزیترومایسین خوراکی (زیتروماکس) صورت گیرد. در صورت وجود حساسیت نسبت به آنتی‌بیوتیک‌های سفالوسپورین، مانند سفتریاکسون، ممکن است به فرد گمیفلوکساسین خوراکی (فکتیو) یا جنتامایسین تزریقی و آزیترومایسین خوراکی داده شود.
درمان سوزاک در شرکای جنسی: شریک جنسی فرد نیز باید، حتی اگر هیچ گونه نشانه یا علائمی در وی دیده نشد نسبت به انجام آزمایش و درمان بیماری سوزاک اقدام کند. شریک جنسی نیز همان درمانی را که برای فرد صورت می‌گیرد را دریافت می‌کند. عدم درمان شریک جنسی، حتی در صورت درمان خود فرد می‌تواند دوباره آن را به وی منتقل کند.
درمان سوزاک در نوزادان: نوزادانی که از مادران مبتلا به سوزاک متولد می‌شوند می‌توانند با آنتی‌بیوتیک درمان شوند. تشخیص زود هنگام سوزاک و شروع به درمان می‌تواند تا حد زیادی از عوارض این بیماری جلوگیری کند؛ بنابراین در صورتی که نسبت به ابتلا به این بیماری شک داشتید هرچه زودتر با یک پزشک متخصص عفونی مشورت کنید.
نحوه پرستاری از بیماری مبتلا به سوزاک
در مورد اینکه سوزاک چیست و چگونه به وجود می‌آید توضیح دادیم. بعد از درمان این بیماری ممکن است که عفونت تا چند هفته درون بدن باقی بماند. در موارد نادر امکان دارد که ادامه یافتن سوزاک به دیگر اندام‌های بدن مانند مجاری ادرار و یا در آقایان به بیضه‌ها آسیب بزند. همچنین ممکن است درد به رکتوم (انتهای روده) نیز انتشار یابد. در صورت مواجه شدن با مشکلاتی که خود به تنهایی از عهده آن بر نمی‌آیید می‌توانید از یک پرستار که با روش درمان این بیماری آشنایی دارد درخواست کمک کنید، اگر هم فرد سالمندی در نزدیکان خود و یا نوزادی که مبتلا به این عارضه دارید می‌توانید به کمک خدمات پرستاری آسایش ایده آل از به دست آوردن سلامتی خود یا بستگانتان آرامش خاطر داشته باشید.
کلام آخر
سوزاک نوعی بیماری مقاربتی است و شایع‌ترین شیوه انتقال آن از طریق رابطه جنسی واژینال، مقعدی و دهانی است. از راه‌های پیشگیری این بیماری استفاده از کاندوم و داشتن رابطه سالم و نداشتن روابط متعدد است. بیماری سوزاک علائم مختلفی دارد که در قسمت‌های مختلف بدن از جمله گلو، چشم و آلت تناسلی ظاهر می‌شود. با داشتن هر کدام از این علائم هر چه زودتر با یک پزشک عفونی مشورت کنید. در صورت نیاز و صلاح‌دید پزشک اگر نیاز به خدمات پرستاری و نگهداری به صورت 24 ساعته و با هر شرایطی داشتید می‌توانید به سایت آسایش ایده آل مراجعه کنید و از این خدمات بهره بگیرید.
