بیماری های ریه چیست؟ (علائم + درمان بیماری های ریه)
بیماری ریوی چیست؟
ریه یکی از اعضای دستگاه تنفسی است که برای اینکه انسان بتواند تنفس کند چندین هزار بار در طول روز منبسط و منقبض می شود. بیماری های ریوی آن دسته از بیماری هایی است که تنفس انسان را دچار مشکل می کند و سالانه بسیاری از افراد از سراسر جهان به دلایل گوناگون با این بیماری دست و پنجه نرم می کنند. در ادامه با ما همراه باشید تا با این بیماری، انواع آن و روش های درمانی آن بیشتر آشنا شوید.
بیماری های ریوی چیست؟
بیماری ریوی معمولا در اثر درگیری یک یا چند عضو دستگاه تنفسی مانند عروق خونی، مجاری تنفسی و بافت داخلی ریه ایجاد می شوند. در حالت کلی بیماری های ریوی به دسته های زیر تقسیم می شوند:
• بیماری هایی که باعث درگیری عروق خونی ریه می شوند. آمبولی ریوی و فشار خون ریوی جز این دسته هستند.
• بیماری هایی که دیواره قفسه سینه را درگیر می کنند. سندرم کاهش هوای تنفسی که بیشتر به خاطر چاقی اتفاق می افتد. اختلالات عضلانی و عصبی
• بیماری هایی که باعث انسداد ریه می شوند. آسم، بیماری COPD(انسداد مزمن ریه)، برونشیت، آمفیزم، برونشکتازی، فیبروز سیستیک، ذات الریه، سل، ورم ریوی، سرطان ریه
علائم بیماری ریوی چیست؟
هریک از بیماری های ریوی نشانه ها و علائم مخصوص به خود را دارند. اما شایع ترین علائمی که در تمامی بیماران ریوی معمولا مشاهده می شود عبارتند از:
• احساس درد در قفسه سینه
• تنگی نفس، ایجاد اختلال در تنفس، کاهش و یا افزایش سرعت تنفس
• خستگی مفرط
• سرفه های مدام و خشک
• احساس درد در ناحیه شکم
• همراه بودن تنفس با صدای خس خس سینه
• وجود اختلال در حرکت های قفسه سینه
• تب و لرز
• کاهش وزن غیر طبیعی
• کاهش اشتها
• تغییر رنگ ناخن ها و ایجاد کبودی در آن ها
• تغییر انگشتان و لب ها به رنگ ارغوانی
• احساس فشار و درد در ناحیه پشت جناغ سینه
• نامنظم بودن ضربان قلب
• خلط که گاهی هم ممکن است با خون آمیخته باشد.
بیماری آمبولی ریوی چیست و چگونه درمان می شود؟
یکی از شایع ترین بیماری های ریوی که حتی خود فرد ممکن است متوجه آن نشود آمبولی ریوی است. از علائم این بیماری تنگی نفس و کاهش میزان اکسیژن موجود در خون است. این بیماری از نوع اختلالات عروقی ریه است و لخته های خونی از سراسر قسمت های بدن وارد قلب شده و در نهایت به ریه می رسند.
در واقع می توان گفت لخته خونی به نام ترومبوز(لخته ای که در عروق سالم به وجود می آید) در عروق پا می شکند، وارد قلب می شود و در اثر جریان خون وارد ریه ها می شود. در صورتی که ریه از قبل آسیب دیده باشد، آمبولی باعث می شود آسیب های آن دائمی شده و سطح اکسیژن موجود در خون کاهش می یابد و دیگر ارگان های بدن را نیز درگیر می کند. این لخته ها در حالت عادی بسیار کوچک هستند و باعث مرگ افراد نمی شوند.
لخته ها به ریه ها آسیب جدی وارد می کنند و ارگان های اصلی بدن را در اثر کاهش اکسیژن خون با مشکل مواجه می کنند. با تشخیص آمبولی به عنوان یکی از بیماری های ریوی، هرچه سریع تر باید برای درمان آن اقدام کنید. پزشکان با تشخیص بیماری حتی اگر علائم آن را داشته باشید پیش از تشخیص قطعی شروع به درمان آن می کنند.
برای درمان این بیماری پزشک از داروهایی که رقیق کننده خون هستند برای بیمار تجویز می کند تا لخته ها از بین بروند. در صورتی که این بیماری تشخیص داده شود، و در صورتی که این بیماری دچار گشادی قلب شده باشد، بیمار باید در بخش مراقبت های ویژه بستری شود. البته با پیشرفت داروها در صورتی که افراد با لخته های بسیار کوچک دچار این بیماری شده باشند در مدت زمان کوتاه و به صورت سرپایی در بیمارستان درمان خواهند شد.
بیماری انسداد ریوی چیست؟
اسنداد ریوی(COPD) یکی از بیماری های ریوی است که باعث می شود تنفس برای فرد سخت و دشوار شود. در این بیماری مجاری تنفسی باریک شده و تنفس با مشکل مواجه می شود. بسیاری از کارهای روزمره همانند بالارفتن از پله ها و یا ورزش کردن برای فرد سخت خواهد شد. این بیماری به روش های مختلفی درمان می شود که در ادامه به بررسی هریک از آن ها خواهیم پرداخت.
1. گشادکننده های ریه (برونکودیلاتور با نیمه عمر کوتاه)
این داروها باعث تسریع در تنفس می شوند و راه های تنفسی را گشاد می کنند. تاثیر این داروها معمولا تا ۶ ساعت باقی می ماند و فرد باید پیش از انجام ورزش و فعالیت های بدنی آن را مصرف کند تا دچار تنگی نفس نشود. از علائم منفی این داروها می توان به سردرد و خشکی دهان اشاره کرد.
2. گشادکننده های ریه (برونکودیلاتور با نیمه عمر بلند)
همانند داروی قبلی عمل می کنند. با این تفاوت که مدت ماندگاری اثر آن بیش از ۱۲ ساعت است.
درمان انسداد ریه با استروئیدها
باعث رفع التهابات موجود در مجاری تنفسی می شوند و از این طریق راه های تنفسی را باز می کنند. از علائم آن می توان به افزایش وزن و کبودی اشاره کرد.
داروی تئوفیلین
همانند گشادکننده های ریه عمل می کند. با این تفاوت که قیمت مناسب تری دارد. البته در مقابل نمی تواند از تمامی علائم انسداد ریه جلوگیری کند.
درمان با آنتی بیوتیک
یکی از عللی که باعث تشدید بیماری انسداد ریه می شود، عفونت است. عفونت در اثر باکتری های موجود در مجازی تنفسی به وجود می آید و آنتی بیوتیک ها با درمان عفونت به تنفس کمک می کنند. آنتی بیوتیک ها باید با دستور پزشک مصرف شوند و ممکن است پس از قطع دارو ریه دوباره دچار عفونت شود.
اکسیژن رسانی
از آنجا که در این نوع بیماری ریوی اکسیژن به حد کافی به بدن نمی رسد و میزان آن در خون به شدت کاهش می یابد، این روش با افزایش سطح اکسیژن موجود در خون به فرد کمک می کند تا بتواند فعالیت های روزانه اش را انجام دهد. البته بیمار باید کپسول اکسیژن را با خودش حمل کند.
آخرین راه درمان انسداد ریه
در صورتی که هیچ یک از راه های درمانی و تنفسی پاسخگو نباشند پزشک جراحی را برای فرد تجویز می کند. در این حال و با توجه به تشخیص پزشک یکی از عمل های بالکتومی، جراحی کاهش حجم ریه و پیوند ریه روی فرد انجام می شود.
بیماری سل ریوی چیست؟
یکی از بیماری های ریوی واگیردار سل است که از طریف مایکوباکتریوم توبرکلوزیس که نوعی مایکروباکتریوم انسانی است ایجاد می شود. در مجموع می توان گفت حدود یک سوم کل جهان یا با این بیماری درگیر بوده اند و یا احتمال ابتلای آن ها به این بیماری وجود دارد. با وجود پیشرفت علم هنوز هم این بیماری جان بسیاری از افراد را تهدید می کند. شایع ترین علامت این بیماری سرفه است که ممکن است تا دو هفته طول بکشد. این سرفه ها ممکن است با خلط یا بدون خلط باشند و در برخی مواقع خلط همراه با خون مشاهده می شود.
از دیگر علائم آن می توان به تعریق های شبانه، کاهش وزن و بی اشتهایی مزمن اشاره کرد. جالب این جاست که سل فقط محدود به ریه نمی شود و ممکن است تمام اعضای بدن به این بیماری دچار شوند. البته واکسن این بیماری سالیان طولانی است که کشف شده است و در دوران نوزادی تزریق می شود. اما هیچ تضمینی نیست که واکسن آن برای ابتلا به بیماری کافی باشد و تنها می تواند از شدت بیماری جلوگیری کند.
روش های درمان سل ریوی
درمان سل با توجه به شدت بیماری و قسمت هایی از بدن که درگیر این بیماری شده اند متفاوت است. درمان بیماری های ریوی در صورتی که فرد دچار ایدز باشد بسیار سخت و دشوار خواهد بود. در صورتی که اوایل بیماری باشد و فرد هنوز به شدت درگیر آن نشده است پزشکان دوری از کارهای سنگین، زندگی در مناطق خوش آب و هوا، افزایش نیروی جسمانی، دوری از غصه و غم، خوردن خوراکی های مقوی و استراحت را تجویز می کنند که بسیار می تواند در بهبود بیماری تاثیرگذار باشد.
دوره درمان بیماری حداقل ۶ ماه است که در دو ماه اول داروهای ریفامپین، ایزونیازید، اتامبوتول و پیازینامید تجویز می شوند و دو داروی ریفانپین و ایرونیازید تا آخر دوره درمان باید مصرف شوند.
بیماری ادم ریوی چیست؟
یکی از بیماری های ریوی خطرناک ادم ریوی است. در این بیماری ریه ها از مایع پر می شوند که باعث جمع شدن خون و اختلال در کار ریه ها می شود و با تنگی نفس نمود پیدا می کند. از دیگر علائم این بیماری می توان به درد در قفسه سینه، سرفه و کم شدن توان فرد برای فعالیت های ورزشی و بدنی اشاره کرد. شایع ترین علت بیماری ادم ریوی، نارسایی قلبی است. در این صورت قلب به خوبی نمی تواند خون را در رگ ها پمپاژ کند و باعث ایجاد فشار در رگ های ریه می شود و در نهایت مایع رگ ها در ریه تجمع می کنند. ذات الریه، عوامل بیرونی، عفونت شدید ریه، نارسایی های کلیوی، دریچه های قلب گشاد شده و فشار خون می تواند از دیگر عوامل بروز این بیماری باشند.
علائم بیماری ادم ریوی:
• خس خس سینه
• شب بیداری های طولانی مدت به همراه تنگی نفس
• افزایش ناگهانی وزن به خصوص در پاها و ایجاد تورم در قسمت های پایینی بدن
• خستگی مفرط
درمان بیماری ادم ریوی
این بیماری پس از تشخیص به درمان فوری نیاز دارد و اولین درمان آن با اکسیژن رسانی آغاز می شود. درمان های مورد استفاده برای این بیماری عبارتند از:
• کاهنده های فشار خون
• داروهای ادرار آور
• گشادگننده های رگ های قلبی
• داروهای مورد استفاده برای قلب
• مورفین
کلام پایانی
در این مطلب در مورد شایع ترین بیماری های ریوی و روش های درمان آن صحبت کردیم. نکته ای که باید در پایان به آن اشاره کنیم این است که در صورتی که علائم این بیماری را در خود و یا بستگان نزدکیتان مشاهده کردید بی اهمیت از کنار آن ها رد نشوید و آن ها را جدی بگیرید. چرا که درمان در ابتدای ابتلا بسیار ساده تر است. تنفس ساده ترین و در عین حال مهم ترین کار ریه برای زندگی یک انسان است. با گذشت زمان و پیشرفت بیماری بافت ریه آسیب بیشتری می بیند و انجام ساده ترین کارهای روزمره هم دشوار خواهد شد.
