سرخجه در کودکان + علائم سرخجه در کودکان و خطرات آن
بیماری سرخجه در کودکان
سرخجه یک بیماری تنفسی خفیف است که در بین کودکان دبستانی شایع تر است و با واکسیناسیون کنترل می شود. سرخجه 3 روزه، یک عفونت ویروسی مسری است که به دلیل خارش پوست متمایز آن شناخته می شود.
سرخجه با سرخک متفاوت است. اگر چه هر دو بیماری شباهتی از جمله جوش قرمز با هم دارند، با این حال سرخچه ویروس متفاوتی نسبت به سرخک دارد و مانند سرخک مسری نیست. واکسن سرخجه (MMR) معمولاً قبل از رسیدن به سن مدرسه دو بار به کودکان زده می شود و در جلوگیری از ابتلا به آن بسیار موثر است.
علت بیماری سرخجه در کودکان، یک ویروس است که از فردی به فرد دیگر منتقل می شود. این ویروس از طریق یک فرد مبتلا که عطسه یا سرفه کند، یا تماس مستقیم با ترشحات تنفسی آلوده مانند خلط پیدا کند، منتقل می شود. همچنین از طریق جریان خون می تواند از مادر باردار به نوزاد منتقل شود.
علائم سرخجه در کودکان
سرخجه ممکن است با ۱ تا ۲ روز تب خفیف، تورم و حساسیت غدد لنفاوی معمولاً در پشت گردن یا پشت گوش شروع شود. پس از آن بثورات از ناحیه صورت شروع و به سمت پایین گسترش می یابند. با انتشار بثورات به سایر قسمت های بدن، اثرات آن معمولاً از روی صورت پاک می شود.
بثورات پوستی ناشی از بیماری سرخجه در کودکان، اغلب اولین نشانه بیماری است که پرستاران کودک آن می شوند. این نوع بثورات می تواند شبیه بسیاری از بثورات ویروسی دیگر به نظر برسند که به شکل لکه های صورتی یا قرمز روشن روی پوست پدیدار می شوند.
احتمال دارد لکه ها با هم ادغام شوند و تکه های رنگی بزرگتر و یکنواختی را ایجاد کنند. همچنین می توانند خارش دار بوده و تا ۳ روز نیز خارش ادامه داشته باشد. با ناپدید شدن بثورات، پوست محل آسیب دیده با پوسته های ریز پوشیده می شود.
سایر علائم این بیماری بیشتر در نوجوانان و بزرگسالان مشاهده می شوند. این علائم می تواند شامل سردرد، از دست دادن اشتها، التهاب ملایم ملتحمه مانند پوشش پلک ها و کره چشم، گرفتگی یا آبریزش بینی، تورم غدد لنفاوی در سایر قسمت های بدن، درد و تورم در مفاصل به ویژه در زنان جوان، می باشد. البته اغلب افراد مبتلا به سرخجه علائم کمی دارند یا هیچ علائمی ندارند.
بیماری سرخجه در مادر باردار می تواند باعث سندرم سرخجه مادرزادی نوزاد شود و عواقب بالقوه ویرانگری برای جنین در حال رشد دارد. کودکانی که قبل از تولد به سرخجه آلوده شده اند در معرض خطر مشکلات رشد هستند که شامل ناتوانی ذهنی، نقص قلب و چشم، ناشنوایی و مشکلات کبدی، طحال و مغز استخوان است. شایع‌ترین عارضه مرتبط با سرخجه که در بزرگسالان شایع تر و شدیدتر است ایجاد نوع خفیف آرتروز است، که معمولاً به خودی خود از بین می رود.
روش تشخیص سرخجه
بیماری سرخجه در کودکان ممکن است با بیماری های سرخک، مخملک و تعداد زیادی از عفونت‌های پوستی شباهت هایی داشته باشد. اما پزشک باید با رد این موارد، تشخیص سرخجه را قطعی کند. بنابراین تشخیص بالینی بیماری سرخجه در اغلب مواقع درست انجام نمی شود. در چنین مواردی پزشک به پاراکلینیک نیازمند می شود.
در موارد حاد تنها با کمک آزمایشگاه می توان بیماری را تشخیص داد. آزمایش به این صورت است که آزمایشگاه تیتر آنتی بادی ضد ویروس سرخجه را در خون فرد ردیابی می کند. این آزمایش دو بار انجام می گیرد و پس از قطعی شدن بالا بودن تیتر آنتی بادی، تشخیص بیماری در فرد مشخص می شود.
یک تا دو هفته پس از پیدا شدن ضایعات پوستی می توان ویروس را از ترشحات گلوی بیمار نیز استخراج کرد. بنابراین خون، ادرار و مدفوع بیمار می تواند حاوی ویروس باشد. برای تشخیص سرخجه مادرزادی، می توان خون نوزاد را مورد آزمایش قرار داد.
پرستاری از کودک مبتلا به سرخجه
اگر شاغل هستید و در صورتی که کودک ما با دچار بیماری سرخجه شده و به علت مشغله های خود توانایی نگهداری از آن را ندارید، بهتر است از پرستار کودک کمک بگیرید تا روند بهبودی کودک شما به درستی انجام شود، زیرا قسمت مهمی از درمان کودک را تغزیه و سر وقت مصرف کردن دارو ها تشکیل می دهد.
اگرچه سرخجه برای کودکان خطرناک نیست، اما می تواند برای جنین در سه ماه اول بارداری اثرات مخربی داشته باشد. واکسن این بیماری در درجۀ اول برای محافظت از زنان در سن باروری و قبل از بارداری ساخته شده است. سرخجه با آنتی بیوتیک قابل درمان نیست. زیرا آنتی بیوتیک ها در برابر عفونت های ویروسی اثری ندارند. این بیماری به خودی خود بهبود می یابد مگر اینکه عوارض خاصی وجود داشته باشد.
بیماری سرخجه در كودكان خفيف است به طوری که مي توان از آنها در خانه مراقبت کرد. کافیست پرستار دمای بدن کودک را مرتبا کنترل کرده و در صورت بالا رفتن تب با پزشک تماس بگیرد. پرستار کودک برای تسکین درد جزئی، می تواند به کودک استامینوفن یا ایبوپروفن بدهد. همچنین هرگز نباید به کودکی که دارای یکی از بیماری های ویروسی است آسپرین داد. زیرا استفاده از آن در چنین شرایطی منجر به ایجاد سندرم ری (یک نوع آنسفالوپاتی ) شده است.
پیشگیری از بیماری سرخجه
بهترین راه پیشگیری از ابتلا به بیماری سرخجه در کودکان، تزریق واکسن است. این واکسن به صورت جداگانه یا توام با واکسن سرخک و ارویون (MMR) یا همراه با واکسن آبله مرغان در کودکان (MMRV) تولید می شود. واکسن سرخجه در دو نوبت، یکبار در سن 12 تا 15 ماهگی و بار دیگر 4 تا 6 سالگی تزریق می شود.
این واکسن از ویروس سرخجه زنده ضعیف شده تهیه شده که نه تنها پادتن آن در سرم خون، بلکه در ترشحات بینی و حلق افرادی که واکسن می زنند به وجود می آید و اثر موقتی شبیه بیماری سرخجه به وجود می آورد. پس از تزریق نوبت اول 98% کودکان به این بیماری مبتلا نمی شوند و دومین تزریق برای آنان توصیه شده است. تزریق این واکسن به کودکانی که دچار تب حاد عفونی و یا چار اختلال ایمنی هستند یا داروهایی مصرف می کنند که باعث تضعیف سیستم دفاعی بدن شان می گردد، ممنوع است.
امکان تزریق واکسن سرخجه به مادران باردار وجود ندارد. بنابراین بهتر است پیش از باردار شدن برای بررسی ایمنی بدن نسبت به سرخجه تست های لازم را انجام داده باشید تا در صورت نیاز، پزشک قبل از شروع بارداری واکسن آن را به شما تزریق کند. اما اگر زن باردار نسبت به این ویروس مصون نباشد، بهتر است برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری از تماس با افرادی که جوش های پوستی دارند یا کسانی که اخیراً مبتلا به سرخجه شده اند، پرهیز کند.
معمولا کودکان شش تا هشت ماه بعد از تولد می توانند در برابر سرخجه محافظت شوند. چرا که ایمنی لازم را از طریق مادر دریافت کرده اند. اگر کودکی تا قبل از دوازده ماهگی به دریافت ایمنی در برابر سرخجه نیاز داشته باشد، در آن صورت می توان در اوایل شش ماهگی واکسن را تزریق کرد. اما کودکانی که زودتر واکسینه می شوند هم چنان باید در سنین توصیه شده دوباره واکسینه شوند.
خطرات و عوارض بیماری سرخجه
ویروس سرخجه از طریق قطرات کوچک آلوده به ویروس که از بینی یا گلو همراه با عطسه و سرفه در هوا منتشر شده به فرد دیگر منتقل می شود. افراد مبتلا به سرخجه از یک هفته قبل تا یک هفته بعد از ظهور بثورات مسری هستند و می توانند بیماری را منتقل کنند. بیماری که آلوده باشد اما هیچ علامتی نداشته باشد نیز ناقل بیماری است و می تواند ویروس را انتقال دهد.
نوزادان مبتلا به سندرم سرخجه مادرزادی نیز می توانند ویروس را به مدت یک سال یا بیشتر از طریق ادرار یا سایر مایعات که از بینی و گلو به بیرون ریخته می شوند به افرادی که واکسینه نشده اند منتقل کنند. کودکانی که قبل از تولد به سرخجه آلوده شده اند در معرض خطر مشکلات رشد هستند. این مشکلات شامل ناتوانی ذهنی؛ نقص قلب و چشم؛ ناشنوایی و مشکلات کبدی، طحال و مغز استخوان است. پس می توان می گفت که بیماری سرخجه در کودکان خطرناک خواهد بود.
حساسیت در برابر ویروس سرخجه
حساسیت نسبت به ویروس سرخجه در همه افراد عمومیت دارد. کودکان متولد شده از مادرانی که نسبت به این بیماری ایمن هستند، تا مدتی می تواند سبب ایمنی مادرزادی یا مقاومت در نوزاد در برابر ویروس بیماری شود. این نوع ایمنی غیرفعال و موقتی است. بنابراین مدت انقضای آن ۶ تا ۹ ماه است. در اثر آلودگی طبیعی به ویروس یا واکسیناسیون، ایمنی ایجاد شده در فرد، ایمنی فعال است.
هرچند به میزان مواجهه فرد با بیماری نیز بستگی دارد. نکته بسیار، حفظ مادران باردار از ابتلا به این بیماری است. بنابراین مادران باید نسبت به این ویروس غربال شوند. در صورت تشخیص ویروس در آنها برای جلوگیری از عواقب احتمالی در جنین و نوزاد، اقدامات درمانی لازم صورت گیرد. مادران بارداری که در تماس با بیمار مبتلا به سرخجه بوده‌اند و قبلا به این بیماری مبتلا نشده‌اند یا علیه ویرس واکسینه نشده‌اند، باید گاماگلوبولین (پادتن) دریافت کنند.
کلام آخر
همانطور که گفته شد، سرخجه در همه سنین دیده می شود ولی معمولا بروز آن در کودکان شایع تر است. اگر بدن شما نسبت به سرخجه ایمن شده، نوزادتان پادتن های مادری را دریافت می کند.
بنابراین نوزادان معمولا تا 6 ماهگی از ابتلا به سرخچه در امان هستند. با این حال در سنین 5 تا 14 سالگی شیوع بیشتری دارد. بنابراین نیاز به مراقبت و پرستاری خواهند داشت. در چنین مواردی پرستار کودک موظف است با تحت نظر گرفتن مداوم شرایط بیمار، اعمال لازم جهت بهبود هر چه سریعتر کودک را انجام دهد.
پرستاری از کودکان مبتلا به سرخجه عبارت است از نظارت به رژیم غذایی سالم و مقوی، چک کردن مداوم تب بیمار، مصرف به موقع داروها، همچنین پرستار باید در صورت بروز هرگونه مشکلی سریعا با پزشک در میان بگذارد. بیماری سرخجه در کودکان، به طور کامل بهبود می یابد ولی در بزرگسالان ممکن است با التهاب مغزی یا درد مفاصل همراه شود.
نوشته های مرتبط:
مدیر موسسه
مرکز سلامت، آسایش و مراقبت کیان مهر با مجوز وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی و زیر نظر سازمان بهزیستی کشور قابل اعتماد و اطمینان با مدیریت با تجربه و پاسخگوئی شبانه روزی و با تیم متخصص و حرفه ای جهت رضایتمندی خانوادهای محترم میباشد. .
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگو شرکت کنید؟نظری بدهید!