دیسک کمر در سالمندان + علائم دیسک کمر و درمان آن

دیسک کمر در سالمندان

دیسک کمر در سالمندان

کمردرد یکی از مشکلات شایعی است که اغلب افراد جامعه از جمله سالمندان با آن دست و پنجه نرم می کنند. این عارضه ممکن است علل مختلفی داشته و در اثر عوامل گوناگونی به وجود آید که هر کدام از آنها جای بحث و بررسی جداگانه ای دارند. دیسک کمر در سالمندان یکی از شایعترین علل ایجاد درد در قسمت کمر می باشد. در این مطلب قصد داریم توضیحات کاملی در رابطه با دیسک کمر، مشکلات و بیماری های مربوط به آن و همچنین راهکارهای مفیدی جهت پیشگیری و درمان آنها به شما ارائه دهیم.

دیسک کمر چیست و در کجا قرار دارد؟

دیسک کمر چیست

ستون فقرات انسان به صورت یکپارچه ساخته نشده است. بلکه از استخوان ها یا مهره های کوچکتر تشکیل شده که بر روی هم قرار گرفته اند. این قسمت ها در واقع همان هفت مهره گردنی، دوازده مهره سینه ای و پشتی و پنج مهره کمری و در نهایت، دنبالچه می باشند.
نکته دیگر این است که این مهره ها مستقیما روی هم قرار نگرفته اند. بلکه بین آنها دیسک های بین مهره ای وجود دارند. این دیسک ها علاوه بر آنکه از به هم ساییده شدن استخوان ها و آسیب دیدن آنها جلوگیری می کنند، قسمت گردن و پشت و کمر را انعطاف پذیر کرده و به ما کمک می کنند به راحتی بدن خود را به سمت های مختلف حرکت دهیم.
همانطور که گفتیم، قسمت کمر دارای پنج مهره است. دیسک هایی که در بین این مهره ها قرار گرفته اند را دیسک کمر گویند. جنس دیسک کمر از غضروف و ساختار آن از دو قسمت خارجی که بسیار محکم است و آنولوس فیبروزوس نامیده می شود و داخلی که نرم و ژلاتین مانند بوده و نوکلئوس پولپوزوس نام دارد تشکیل شده است. بروز مشکل در این قسمت ها باعث بروز دیسک کمر در سالمندان می شود.

انواع بیماری های دیسک کمر

انواع بیماری های دیسک کمر

دیسک های بین مهره ای بسیار مقاوم و محکم هستند و انعطاف پذیری بالایی به ستون فقرات انسان می دهند. اما گاه ممکن است این دیسک ها تحت تأثیر عواملی همچون فشار ناگهانی، بالا رفتن سن و.. دچار شکستگی یا فرسودگی شوند و یا حتی به طور کامل از بین بروند. در اصطلاح، به هر گونه نشانه غیر طبیعی (ساختاری یا عملکردی) که در دیسک های مربوط به مهره های کمر مشاهده شود، بیماری دیسک کمر گفته می شود. برخی از مهمترین بیماری های دیسک کمر در سالمندان به شرح زیر می باشند.

دیسک کم آب یا دهیدره یا دیسک سیاه

دیسک کم آب یا دهیدراته اولین علامت بروز بیماری دیسک کمر در سالمندان می باشد. دیسک بین مهره ای دارای حالت اسفنجی است. بدین معنا که وقتی فشار زیادی به آن وارد می شود مقداری آب جذب کرده و داخل آن سفت می گردد.  زمانی که دیسک کمر، این حالت اسفنجی خود را از دست دهد گفته می شود دیسک، کم آب شده است. 

دیسک سیاه

ترک برداشتن دیسک

دیسک ها گاها دچار ترک خوردگی می شوند. این ترک ها ممکن است به صورت طولی، عرضی یا شعاعی باشند. از آنجا که دیسک دارای خاصیت خودترمیمی است، ترک ها خود به خود از بین می روند. اما گاه در اثر بالا رفتن سن و یا دهیدراته شدن دیسک ها، تعداد ترک های ایجاد شده افزایش می یابد و منجر به بروز بیماری دیسک کمر در سالمندان می شود.

ترک دیسک کمر

برجستگی دیسک

همانطور که گفتیم دیسک کمر از دو قسمت خارجی و داخلی تشکیل شده است. قسمت خارجی، خود متشکل از لایه های متعددی است. زمانی که برخی از این لایه ها پاره می شوند، آن قسمت از دیسک برجسته می شود. این حالت از بیماری دیسک کمر در سالمندان را دیسک برجسته گویند.

برجستگی دیسک کمر

پارگی دیسک (فتق دیسک)

پارگی دیسک کمر در سالمندان به حالتی گفته می شود که تمام لایه های قسمت خارجی آن پاره شده و مایع درونی به سمت بیرون راه یابد. در این حالت مایع داخل دیسک در اطراف دیسک قرار گرفته و به ستون فقرات فشار وارد می کند. این امر موجب بروز ضعف و درد و در موارد شدیدتر موجب بی حسی و کرختی می شود.

پارگی دیسک کمر

بیرون زدگی دیسک

اگر دیسک کمر در برخی از قسمت ها بیش از حد فشرده شده و ضخامت خود را از دست دهد بیشتر از حد طبیعی خود از بین مهره ها بیرون می زند. این حالت ممکن است در اثر کم آبی دیسک هم ایجاد شود.

بیرون زدگی دیسک کمر

دیسک جدا شده

در مواردی مشاهده می شود که قسمتی از مایع درون دیسک به طور کامل از آن جدا شده و به صورت کاملا مجزا و آزاد قرار گرفته است.

جدا شدن دیسک کمر

دیسک مهاجر

زمانی که قسمت جدا شده از دیسک کمر به سمت بالا یا پایین ستون فقرات حرکت کند به آن دیسک مهاجر گویند.

دیسک مهاجر

علائم دیسک کمر

علائم دیسک کمر

بیماری دیسک کمر در حالات و مراحل مختلف ممکن است بدون علائم یا دارای علائم خفیف تا شدید باشد. برخی از نشانه هایی که ممکن است خبر از بروز بیماری دیسک کمر در سالمندان بدهند عبارتند از:

درد کمر

 احساس درد در ناحیه کمر از جمله اولین و بارزترین علائمی است که به پرستار سالمند گزارش داده می شود. این درد در هنگام حرکت ناگهانی، عطسه یا سرفه کردن، خم و راست شدن، اشاره کردن به چیزی و نشستن یا ایستادن طولانی مدت شدیدتر می شود. کمردرد صبحگاهی و سفتی و خشکی عضلات پس از چند ساعت خواب هم جزو دردهای دیسک کمر در سالمندان به شمار می رود.

درد در عضلات دیگر

 مشکلاتی از قبیل برجستگی، بیرون زدگی و… که در دیسک کمر به وجود می آیند موجب تحریک عصب های مجاور می شود. این امر سبب بروز درد در عضلات دیگر مانند ران، پاها، بازوها و شانه ها می گردد. چنانچه دیسک کمر موجب تحریک عصب سیاتیک شود، درد کمر از ناحیه باسن به یک پا منتقل می شود و تا کف پا کشیده می شود.

احساس ضعف در عضله

 چنانچه اعصاب قسمت های آسیب دیده تحت فشار قرار گرفته و صدمه ببینند، عضلات، دچار ضعف خواهند شد. در این حالت بیمار نمی تواند چیزی (حتی وسیله ای کم وزن) را بلند کند یا آن را برای مدت کوتاهی نگه دارد.

احساس بی حسی و سوزن سوزن شدن

 از نشانه هایی که فتق دیسک کمر به دنبال دارد، مورمور شدن و احساس بی حسی در قسمت ها مختلف پا مانند ران و زانو می باشد.

عوارض دیسک کمر

عوارض دیسک کمر

دیسک کمر در سالمندان اگر مورد بی توجهی قرار گرفته و به سرعت درمان نشود می تواند موجب ایجاد عوارضی همچون موارد زیر شود:
• اختلال در عملکرد مثانه (بی اختیاری ادرار)
• اختلالات دستگاه گوارش و روده ها
• درد شدید و غیرقابل تحمل در کمر و ران و پاها
• ضعف بیش از حد عضلات و عدم توانایی فرد برای انجام کارهای روزانه
• بی حسی شدید عضلات پهلو، کمر، ران و حتی روده ها

چرا دیسک کمر می گیریم؟

دلایل بروز دیسک کمر

مهمترین علت ابتلا به بیماری دیسک کمر در سالمندان، افزایش سن و فرسودگی دیسک های بین مهره ای می باشد. با بالا رفتن سن و به مرور زمان دیسک ها انعطاف پذیری خود را از دست می دهند. آنها ممکن است خشک شده و ترک بردارند و در نهایت دچار آسیب های جدی تری شوند. اما علاوه بر فرآیند پیری، عوامل دیگری هم می توانند موجب ایجاد این بیماری شوند که از جمله آنها عبارتند از:
• چاقی و اضافه وزن
• بلند کردن اجسام سنگین
• وارد شدن فشار ناگهانی به کمر
• آسیب کمر در اثر حوادثی مانند افتادن، پیچ خوردن یا تصادف کردن
• ژنتیک
• مشاغل سنگین و پرکار که در طول روز ساعت ها فرد ناچار است وسایل سنگین بلند کند یا هل دهد و…

آیا دیسک کمر درمان می شود؟

درمان دیسک کمر

پزشک متخصص با توجه به شدت علائم دیسک کمر در سالمند و شرایط عمومی وی ممکن است روش های مختلفی را جهت درمان او به کار گیرد.

دارو درمانی

اولین و ساده ترین روش درمان دیسک کمر در سالمندان تجویز دارو می باشد. این داروها شامل داروهای مسکن (جهت رفع درد خفیف)، داروهای مخدر (در صورت عدم بهبودی بیمار با مسکن) داروهای ضد درد عصب (جهت تسکن دردهای عصبی در مراحل اولیه بیماری) و داروهای ریلکس کننده عضلات (در صورت وجود اسپاسم در عضلات) می باشند.

دارو درمانی برای دیسک کمر

حرکات ورزشی مفید

 یکی از روش های مؤثر جهت درمان دیسک کمر و بازیابی سلامت آن، انجام حرکات ورزشی مناسب می باشد. شما نباید فکر کنید سالمندی که به دیسک کمر مبتلاست مدام باید استراحت کند. پرستار سالمند با برنامه ریزی منظم می تواند به بیمار جهت انجام حرکات ورزشی صحیح و مفید کمک کند.

ورزش برای دیسک کمر

فیزیوتراپی

 یکی از درمان های بسیار مفید برای دیسک کمر در سالمندان که معمولا پزشک متخصص در کنار دارو درمانی از آن بهره می گیرد، فیزیوتراپی می باشد. اگر سالمند شما شرایط حضور در مرکز درمانی را ندارد می توانید از خدمات پرستاری در منزل بهره بگیرید.

فیزیوتراپی برای دیسک کمر

جراحی

چنانچه دیسک کمر در سالمندان به میزانی پیشرفت کرده که هیچ کدام از روش های بالا جهت درمان آن پاسخگو نیستند پزشک متوسل به جراحی دیسک خواهد شد. جراحی دیسک کمر، خود به دو روش بسته و باز انجام می شود. جراحی بسته شامل تزریق در ناحیه اپیدورال و همچنین جراحی از طریق لیزر می باشد.

جراحی برای درمان دیسک کمر

پرستاری از سالمند مبتلا به دیسک کمر

پرستاری از سالمند مبتلا به دیسک کمر

سالمندی که دچار مشکلات دیسک کمر شده یا به تازگی مورد عمل جراحی قرار گرفته است نیاز به مراقبت و پرستاری دارد. پرستار سالمند می تواند با به کار گیری روش های درمانی مؤثر، کنترل زمان مصرف داروها، کنترل وزن سالمند و رژیم غذایی و.. نقش بسزایی در بهبودی شرایط بیماری او داشته باشد.

3.7/5 - (3 امتیاز)

مرکز سلامت، آسایش و مراقبت کیان مهر با مجوز وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی و زیر نظر سازمان بهزیستی کشور قابل اعتماد و اطمینان با مدیریت با تجربه و پاسخگوئی شبانه روزی و با تیم متخصص و حرفه ای جهت رضایتمندی خانوادهای محترم میباشد. .

0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگو شرکت کنید؟
نظری بدهید!

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دو × سه =