درمان تشنج کودکان + نشانه های تشنج کودک
تشنج در کودکان
تشنج زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های مغز فعالیتی بیش از حد داشته باشند، به گونه‌ای که سیگنال‌های الکتریکی عادی مغز را موقتاً مختل کنند. تشنج یکی از شایعترین اختلالات سیستم عصبی است که بر کودکان و بزرگسالان از همه نژادها و قومیت ها تاثیر می گذارد.
نشانه های تشنج در کودک
تشنج در نوزاد متولد شده بسیار متفاوت از تشنج در بزرگسالان، کودکان مدرسه ای و خردسالان است. زمانی که اطفال بزرگ تر یا کودکان کوچک دچار تشنج شوند، اغلب علائم رایجی خواهند داشت، مثل لرزیدن یا تکان دادن تمام یا قسمتی از بدنشان، اما نوزادان ممکن است فقط لب هایشان را تکان دهند، جویدن ناخودآگاه داشته باشند و دچار شل شدن دوره ای شوند. از آنجایی که مغز کودکان در حال رشد و نمو است، نشانه‌های تشنج به موازات رشد کودک تغییر میکند.
مهم ترین علائم تشنج در کودک
علایم حمله در کودک به نوع حمله بستگی دارد. علایم عمومی یا هشداردهنده یک حمله می تواند شامل موارد:
- خیره شدن
- رعشه، لرزیدن بدن یا پرش عضلات دست و پا
- سفت شدن بدن
- بیهوش شدن
- مشکلات تنفسی
- بی اختیاری ادرار یا مدفوع
- افتادن ناگهانی و بدون دلیل
- واکنش نشان ندادن موقتی به صداها یا کلمات
- گیج و منگ بودن
- کودک صبح ها که از خواب بیدار می شود، به شدت خواب آلود و تحریک پذیر است.
- تکان دادن سر
- به سرعت چشمک زدن و خیره شدن به یک نقطه
- استفراغ
- تغییرات گفتاری، دیداری یا هر دو
این علائم گاهی اوقات می تواند باعث شروع تشنج دیگری بشود. آزمایش های لازم جهت تایید تشخیص تشنج یا عارضه دیگری که موجب بروز علائم شده است، انجام می شود.
علل تشنج در کودکان
با این که تشنج میتواند به دلایل متعددی اتفاق بیفتد اما دلیل بروز تشنج در کودکان هنوز ناشناخته است. عموماً برخی از دلایل عبارتند از:
- سابقه فامیلی تشنج
- مشکلات پیش رونده مانند فلج مغزی
- اختلالات متابولیسم
- داروها
- اختلالات عروق خونی
- خونریزی مغزی
- بسیاری از مشکلات شناخته نشده
- آسیب دیدن سر
- آسیب دیدگی حین تولد
- عارضه های مادرزادی
- مسمومیت
- تب یا عفونت
- تومورهای مغزی
- بیمار بودن مادر در دوران بارداری
- اختلال های مغزی دژنراتیو
- سکته مغزی
- مشکلات متابولیک و عدم تعادل های شیمیایی در بدن
- مصرف الکل یا مواد مخدر
البته لازم به ذکر است که علت دقیق تشنج در اغلب موارد مشخص نیست. حدود یک چهارم کودکان مبتلا به تشنج به برخی دیگر از اختلالات و بیماری ها نیز دچار هستند. این اختلالات شامل غش کردن، حبس نفس، وحشت و کابوس های شبانه، میگرن و اختلالات روانی می شود.
هنگام وقوع حمله تشنجی کودک چه باید کرد؟
در وهله ی اول بدیهی است که باید خونسردی خود را حفظ نمایید. هرچند مشاهده کودکی که دچار این حالات می‌شود، ترسناک است، اما تشنج در کودکان معمولاً یک مورد اورژانسی نیست و اکثر تشنج‌های کودکان ظرف پنج دقیقه خود به خود تمام می‌شود. اگر از تشنج کردن کودک مطمئن نیستید، او را با ملایمت لمس کنید و با صدای بلند اسمش را بگویید تا توجهش را جلب کنید. اگر کودک نشسته یا ایستاده است، او را به آرامی روی زمین بخوابانید.
سعی کنید که فرزند خود را به محیط امن و خلوت ببرید یا تمام اشیای سخت را از دسترسش دور کنید. در صورت امکان، پنجره ها را باز کنید و لباس های تنگ را از تنش خارج کنید تا اکسیژن بیشتری به او برسد. ، اگر کودک بالا آورد، او را به پهلو بچرخانید تا از برگشتن ترشحات به حلق و ریه جلوگیری شود
چه زمانی باید با اورژانس تماس بگیرید
در صورت داشتن شرایط زیر در هنگام تشنج کودک با اورژانس تماس بگیرید:
- اگر اولین بار است که فرزندتان تشنج میکند.
- اگر تشنج بیشتر از ۵ دقیقه طول کشید.
- اگر فرزندتان چند بار پشت سر هم تشنج کرد و بین دفعات تشنج به حالت عادی بر نگشت.
- اگر فرزندتان بعد از تشنج به هوش نیامد.
- اگر کودک حین تشنج آسیب دید.
- چنانچه کودک دچار مشکلات تنفسی شد.
- اگر کودک در آب دچار تشنج شد.
- چنانچه فرزندتان به دیابت یا بیماری های خطرناک دیگر مبتلا است.
تشخیص تشنج در کودکان
اگر کودک مبتلا به تشنج باشد، پزشکان برخی از معاینات فیزیکی و بالینی را انجام می دهند. آنها از والدین در مورد سوابق خانوادگی تشنج پرسش هایی خواهند کرد. نوار مغزی (که در آن امواج مغزی با استفاده از قرار دادن سنسور روی جمجمه ضبط می شوند) برای بررسی و ارزیابی فعالیت های الکتریکی غیرعادی در مغز انجام می شود. نوار مغزی زمانی که نوزاد یا کودک خوب و بیدار است انجام می شود.
پزشکان برخی دیگر از آزمایش ها را برای تشخیص دلایل به کار می برند که برخی از آنها عبارتند از:
اندازه گیری سطح اکسیژن خون، با استفاده از متصل کردن سنسور به انگشتان دست (پالس اکسیمتری) برای تشخیص پایین بودن سطح اکسیژن
آزمایش خون برای اندازه گیری میزان قند (گلوکز)، کلسیم، منیزیم، سدیم و مواد دیگر برای تشخیص اختلالات متابولیسمی
اسپینال تپ (پونکسیون کمری) برای نمونه برداری از مایعات اطراف مغز و نخاع (مایع مغز نخاعی) که برای تشخیص عفونت های مغزی و اختلالات دیگر مورد آزمایش قرار گیرد.
کشت خون و ادرار برای تشخیص عفونت
تصویربرداری از مغز مانند توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن)، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (ام آر آی) یا در برخی موارد سونوگرافی برای بررسی بد شکلی مغز، خونریزی و آسیب های ساختاری دیگر در بافت مغز (برای مثال آسیب هایی که به دلیل سکته مغزی ایجاد شده اند.
درمان تشنج در کودکان
هدف از درمان، کنترل، متوقف کردن یا کاهش دفعات حمله است. درمان اغلب با دارو انجام می شود. از انواع داروها برای درمان حمله و تشنج استفاده می شود. پزشک یا مراقبین سلامت لازم است نوع حمله کودک را تشخیص دهند. داروها براساس نوع حمله، سن کودک، عوارض جانبی، هزینه و استفاده آسان انتخاب می شوند. داروهایی که در خانه استفاده می شوند، معمولا خوراکی بوده و به صورت کپسول، قرص، شربت یا اسپری می باشند.
درمانهای دیگر تشنج در کودکان
اگر درمان دارویی کمک چندانی به کنترل تشنج نکند یا مصرف دارو باعث بروز عوارض جانبی شود، پزشک درمانهای دیگری را توصیه میکند. روش‌های زیر برای درمان تشنج کودکان به کار برده می‌شود.
رژیم کتوژنیک
رژیم کتوژنیک رژیمی سرشار از چربی و با کربوهیدرات بسیار کم است. پروتئین کافی برای کمک به رشد کودک به رژیم غذایی اضافه می‌شود. رعایت رژیم کتوژنیک باعث تولید کتون‌ها می‌شود؛ کتون‌ها موادی شیمیایی هستند که در اثر تجزیه شدن چربی بدن به وجود می‌آیند. مغز و قلب از کتون‌ها به عنوان منبع انرژی استفاده می‌کنند. رژیم کتوژنیک باید به دقت رعایت شود. مصرف بیش از اندازه کربوهیدرات‌ها فرآیند کتوز را متوقف میکند. پژوهشگران از دلیل موثر بودن رژیم کتوژنیک در درمان تشنج مطمئن نیستند؛ البته رژیم کتوژنیک برای تمام کودکان مفید نیست.
محرک عصب واگ (VNS )
در روش درمان با محرک عصب واگ از یکی از عصب‌های واگ پالس‌های انرژی کوچکی به مغز فرستاده می‌شود. عصب‌های واگ یک جفت عصب بلند در گردن هستند. چنانچه کودک ۱۲ سال یا بیشتر داشته باشد و دچار تشنج‌های جزئی بشود که به درمان دارویی واکنش مناسبی نشان ندهد، میتواند درمان با محرک عصب واگ را امتحان کرد. در ابتدا لازم است که عمل جراحی برای قرار دادن باتری کوچکی در دیواره قفسه سینه کودک انجام شود. سپس جراح سیم‌های کوچکی را به باتری متصل میکند و سیم‌ها را زیر پوست بیمار و در اطراف یکی از عصب‌های واگ قرار می‌دهد. سپس باتری به گونه‌ای برنامه‌ریزی می‌شود که تکانه‌های انرژی را هر چند دقیقه یک بار به مغز بفرستد. از کودک خواسته می‌شود که وقتی احساس میکند که در حال تشنج کردن است، محرک را با فشار دادن آهنربای کوچک روی باتری فعال کند. استفاده از محرک در بسیاری از موارد به متوقف کردن تشنج کمک میکند. این روش عوارض جانبی مختلفی مانند گرفتگی صدا، گلو درد یا تغییر صدا را به دنبال دارد.
جراحی
جراحی با هدف برداشتن بخشی از مغز که محل وقوع تشنج‌ها است، انجام می‌شود. همچنین جراحی میتواند انتشار جریان‌های الکتریکی نامناسب را در مغز متوقف کند. چنانچه کنترل کردن تشنج‌های کودک دشوار باشد و تشنج‌ها همواره از بخشی از مغز شروع شود که بر گفتار، حافظه یا دید اثر نمی‌گذارد، جراحی توصیه می‌شود. جراحی برای درمان تشنج‌های ناشی از صرع بسیار پیچیده و دشوار است و توسط تیمی از جراحان انجام می‌شود. ممکن است کودک هنگام جراحی هوشیار باشد. مغز دردی احساس نمی‌کند. اگر کودک هوشیار باشد و بتواند دستورهای جراح را انجام بدهد، جراح بهتر میتواند ناحیه‌های مغز را حین جراحی بررسی کند. البته انجام جراحی برای تمام کودکان دچار تشنج مناسب نیست.
نوشته های مرتبط:
مدیر موسسه
مرکز سلامت، آسایش و مراقبت کیان مهر با مجوز وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی و زیر نظر سازمان بهزیستی کشور قابل اعتماد و اطمینان با مدیریت با تجربه و پاسخگوئی شبانه روزی و با تیم متخصص و حرفه ای جهت رضایتمندی خانوادهای محترم میباشد. .
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگو شرکت کنید؟نظری بدهید!