بیماری های اعصاب و روان سالمندان + ( بیماری های روانی شایع سالمندان )
دوران سالمندی و بیماری های اعصاب و روان
خطر بروز بیماری های اعصاب و روان در هر برهه از زندگی وجود دارد اما میزان آسیب پذیری افراد سالمند بیش از جوان ترها است. علت این امر افزایش تنش های روحی و جسمی در این سنین است. برای مثال، سالمندان معمولا درگیر بیماری های مختلف جسمانی شده و ناچار به تحمل دردها و یا ناتوانی های ناشی از آن بیماری ها می باشند. ممکن است همسر و عزیزان خود را از دست داده باشند و یا به دلیل زندگی پر دغدغه امروزی ناچار به تحمل دوری فرزندان خود باشند. از این رو، روحیه ایشان حساس تر بوده و در معرض ابتلا به اختلالات روانی قرار دارند.
سلامت روانی سالمندان از اهمیت ویژه ای برخوردار است و نباید توجه به سلامت جسمانی، ما را از بیماری های اعصاب و روان دوران سالمندی غافل کند. به خاطر داشته باشید که الزاما پیری موجب بروز این بیماری ها نیست. به عبارت دیگر، نباید بیماری های شدید مربوط به اعصاب و روان در کهنسالی را امری طبیعی قلمداد کرد. بلکه باید عوامل ابتلا به این بیماری ها را شناخته و حداکثر تلاش خود را جهت پیشگیری از آنها انجام دهید. در ادامه برخی از این اختلالات و بیماری ها را به شما معرفی می کنیم.
افسردگی در سالمندان
از جمله علائم این بیماری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حالت غم و اندوه زیاد و طولانی مدت
- از دست دادن روحیه و بی تفاوت بودن نسبت به کارهای مورد علاقه
- کاهش فعالیت بدنی و نادیده گرفتن امور روزمره
- کم حرف شدن
- کاهش یا افزایش بی دلیل اشتها
- به هم ریختن نظم خواب
- گوشه گیر شدن و گریز از قرار گرفتن در اجتماع
- احساس یأس و نا امیدی
- فکر کردن به خودکشی
انسان ها با ورود به دوران پیری چیزهای زیادی را از دست می دهند. آنها ممکن است سلامتی جسمی، شغل، درآمد و حتی عزیزی را از دست بدهند. اما با این وجود نباید تصور کنیم که افسردگی در پیری یک امر طبیعی است و نیازی به درمان ندارد. بلکه هر چه زودتر باید آن را درمان کنید. بدیهی است که همکاری خود بیمار نیز ضروری است. خوددرمانی یکی از بهترین راه های درمان افسردگی است. سالمند باید تلاش کند روحیه از دست رفته خود را باز گرداند.
برای این منظور می توانید او را تشویق به حضور در جمع کنید. او را در باشگاه نام نویسی کنید. بیرون بیرید. با افراد هم و سن و سال خود که در گروه های خاصی فعالیت دارند آشنا کنید. به مسافرت بروید. با او به خرید بروید. در صورت نیاز با یک متخصص روانشناسی هم مشورت کنید و از او کمک بگیرید.
سالمندان و آلزایمر
بیماری فراموشی یا همان آلزایمر نیز از جمله مشکلاتی است که با افزایش سن و ورود به دوران کهنسالی بروز پیدا می کند. به همین دلیل از جمله بیماری های اعصاب و روان سالمندان به شمار می رود. این بیماری با کمرنگ شدن حافظه کوتاه مدت آغاز می شود. اما به مرور زمان پیشرفت کرده و موجب از بین رفتن حافظه طولانی مدت فرد نیز می گردد تا جایی که فرد توانایی تشخیص زمان و مکان را از دست می دهد. چهره ها و تصاویر را به یاد نمی آورد.
ممکن است دیگر قدرت کنترل اعمال ارادی همچون ادرار و مدفوع را از دست دهد. در مراحل خیلی حاد حتی مغز توانایی ارسال دستور برای انجام کارهای غیر ارادی همچون نفس کشیدن، تپش قلب و… را نیز از دست می دهد که چنانچه شخص به این مرحله از آلزایمر برسد این بیماری منجر به مرگ او خواهد شد
سالمندان مبتلا به آلزایمر برای آنکه بتوانند روند طبیعی زندگی را طی کنند نیاز به مراقبت دارند. هر چند که آلزایمر درمانی ندارد اما با کمک گرفتن از دکتر متخصص، پرستار سالمند و همچنین همکاری اعضای خانواده می توانید کمک شایانی به کاهش سرعت پیشرفت بیماری کنید. به سالمند احساس امنیت و آرامش دهید. در انجام کارهای روزمره او را یاری دهید. با کتاب خواندن، خاطره گویی، پرسش کردن از سالمند، نظرخواهی از او و… به او کمک کنید تا تمرکز حواس خود را تقویت کند. البته به خاطر داشته باشید که نباید با او بحث و مجادله کنید یا او را وادار به انجام کاری که علاقه ای به آن ندارد بکنید.
پارکینسون تهدیدی برای سالمندان
پارکینسون یک اختلال عصبی است که بر سلول های قسمت مشخصی از مغز اثر می گذارد و موجب مختل شدن حرکات اعضای مختلف بدن می شود. این بیماری ممکن است موروثی باشد و یا در اثر عوامل محیطی همچون ضربه به جمجمه سر، مصرف برخی داروهای شیمیایی یا بیماری هایی همچون بیماری قلبی و عروقی به وجود آید. (بیماری پارکینسون با بیماری ام اس علائم مشترکی دارند). از جمله علائم این بیماری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
رعشه:
- رعشه یا لرزش در قسمت های مختلف بدن مانند انگشتان دست ها، سر و گردن از جمله نشانه های پارکینسون است که در اثر عواملی چون استرس، خشم و یا اضطراب تشدید می شود.
سفتی عضلات
- خشکی و سفتی عضلات در هر قسمتی از بدن ایجاد شده و ممکن است با درد همراه باشد.
خم شدن مفاصل:
- پارکینسون همچنین خمیده شدن پشت و سایر مفاصل مانند آرنج ها را نیز در پی دارد.
کند شدن حرکات:
- فرد مبتلا به پارکینسون اعمال عادی همچون راه رفتن، برخاستن و نشستن را به آهستگی و با سرعت بسیار کم انجام می دهد. گاه در هنگام راه رفتن عضلات پا را بر زمین می کشد.
از دست دادن اعمال خودکار و غیرارادی:
- حرکت دست ها در هنگام راه رفتن، چشمک زدن ، لبخند زدن و اعمالی از این قبیل که معمولا به صورت ناخودآگاه انجام می شوند در بیمار مبتلا به پارکینسون از بین می روند.
تغییر در حالت سخن گفتن:
- سالمند با مکث سخن می گوید. گویی در کلامش تردید دارد و همچنین هیچ گونه احساسی در چهره اش مشخص نیست.
اختلالات خواب در سالمندان
خواب کافی و البته با کیفیت نیاز هر انسانی است. مغز انسان برای آنکه استراحت کرده و از مواد زاید پاکسازی شود نیاز به خواب دارد و بالعکس، خوب نخوابیدن موجب تحلیل رفتن مغز می گردد. اختلالات خواب که ممکن است به شکل پرخوابی، کم خوابی، بدخوابی و… ظاهر شوند از جمله مشکلات اعصاب و روان هستند و معمولا در بین سالمندان بسیار شایع می باشند.
سالمندان به ۷ الی ۸ ساعت خواب شبانه نیاز دارند که اگر تأمین نشود به مرور زمان موجب تحلیل مغز و بروز مشکلات عصبی دیگر از جمله افسردگی، پرخاشگری و… می شود. علاوه بر آن، مشکلات جسمانی همچون خستگی و ضعف و سردرد را نیز در پی خواهد داشت. عواملی که موجب ایجاد این اختلال در سالمندان می شود عبارتند از:
عوامل روان شناختی:
- بیماری های اعصاب و روان سالمندان رابطه مستقیم با اختلالات خواب دارند. سالمندی که به بیماری هایی همچون افسردگی، آلزایمر و… مبتلاست معمولا نمی تواند خواب باکیفیتی را تجربه کند.
مسائل جسمانی:
- اکثر سالمندان به دلیل دست و پنجه نرم کردن با بیماری های جسمانی مانند بیماری های عضلانی، بیماری های کلیوی، بیماری های ریوی و… نمی توانند خواب راحتی داشته باشند.
مسائل مربوط به سبک زندگی:
- سالمندانی که الگوی منظمی برای خواب ندارند دچار اختلالات خواب می شوند. همچنین اگر عادت به مصرف الکل، قهوه و… در شب دارند و یا قبل از خواب غذای سنگین می خورند دچار این عارضه خواهند شد.
عوامل محیطی:
- محیط اطراف سالمند و مسائل مربوط به آن نیز می توانند موجب بروز اختلالات خواب در سالمند شوند. محیط گرم یا سرد، محیطی با هوای آلوده، سر و صدای زیاد و… از جمله این عوامل هستند.
پس از آنکه بیماری اختلال خواب در سالمندان و همچنین نوع و علت آن شناسایی شد، پزشک متخصص با استفاده از روش های دارویی یا غیر دارویی اقدام به درمان او خواهد کرد
سالمندان و مشکل استرس
از دست دادن استقلال در سالمندان، نگرانی از سربار بودن برای اعضای خانواده، ترس از دست دادن عزیزان، ناتوانی انجام امور روزمره و عواملی از این قبیل می توانند موجب بروز استرس در سالمندان شوند. استرس بیش از حد در سالمندان یک اختلال روانی است که آسیب های جسمی و روحی زیادی به بار می آورد. این حالت می تواند موجب تضعیف سیستم ایمنی شود و تأثیرات ناخوشایندی بر قلب و عروق، بینایی و شنوایی، دستگاه گوارش و حتی دندان ها داشته باشد. اگر سالمند شما مبتلا به این اختلال روانی شده است احتمالا چند نمونه از علائم زیر را در او مشاهده خواهید کرد:
- اظهار نگرانی های بی مورد
- تحریک پذیری
- بی خوابی
- عدم تمرکز
- بیماری های گوارشی مانند یبوست و اسهال
- گریه های زیاد و بدون دلیل
- منفی نگر شدن
نوشته های مرتبط:
مدیر موسسه
مرکز سلامت، آسایش و مراقبت کیان مهر با مجوز وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی و زیر نظر سازمان بهزیستی کشور قابل اعتماد و اطمینان با مدیریت با تجربه و پاسخگوئی شبانه روزی و با تیم متخصص و حرفه ای جهت رضایتمندی خانوادهای محترم میباشد. .
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگو شرکت کنید؟نظری بدهید!